Merve ÇETİNKAYA SÖNMEZ

Makale/Derleme | 2023 | Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi ( 45 ) , pp.183 - 217

Kadim Anadolu Türk kültüründe doğa yerleşim dokularının biçimlenmesinde belirleyici olurken yapı bünyelerinde yer alan açık yeşil alan varlığı da daima tasarım bileşeni olarak değerlendirilmiştir. Doğa ve onun mekânsal yansıması olan açık yeşil alan tasarımları Anadolu yapı, kent kültüründe önemini korumuş alternatif kullanımlar sunacak biçimde ve farklı ölçeklerde açık mekân kurgulamaları gerçekleştirilmiştir. Anadolu yerleşmeler tarihi irdelendiğinde tüm uygarlıklarda görülen açık mekân biçimlenmeleri bir süreklilik izleyerek özgün Anadolu sentezi doğrultusunda farklı ölçek, kimlik ve nitelikte biçimlenmeler ile AnadoluTürk açık m . . .ekân kültürünü oluşturmuştur. Bu kapsamda gerek toplumsal gerek bireysel kullanımlara yönelik geleneksel açık mekanlar ve yeşil alanlar kent bütününde/kent dokusunda biçim bulmuştur. Avlular, bahçeler, korular, çayırlar, mesireler, bostanlar, dutluklar, meyvelikler bu kültürün ürünü ve belli işlevler içinde tasarlanan alanlar olarak Anadolu Türk kenti açık yeşil alan varlığını oluşturmuştur. Bu araştırmada Anadolu Türk kültüründe insan-doğa ilişkisinin belli kullanımlar doğrultusunda yorumlanması sonucunda gelişen geleneksel yeşil alanlar kavramsal olarak tanımlanmış, mekânsal, yapısal ve bitkisel anlamda gerek literatür verileri gerekse bugüne ulaşan alanlar kapsamında irdelenmiştir. Türk kültüründe görülen geleneksel açık mekân biçimlenmeleri mekânsal, işlevsel, ekolojik, sosyal, kültürel ve görsel nitelikleri ile ortaya konmuş; oluşumu ve tasarımındaki düşünsel arka plan irdelenmiştir. Yanı sıra Anadolu uygarlıklarının sentezi olan özgün açık yeşil alan tasarımı, çözümlerinin güncel tasarımlarda değerlendirilme olanakları tartışılmıştır Daha fazlası Daha az